ආණ්ඩුව ආවේ සිංහල බෞද්ධ ඡන්දවලින් – පොදු ජන පෙරමුණ පා.මන්ත්රී සුරේන් රාඝවන්
කොවිඩ් වෛරසයේ සමාජ ව්යාප්තියක් පිළිබඳව සෞඛ්ය ක්ෂේත්ර නිලධාරීන් කතා කරනවා. ඒ පිළිබඳ ඔබගේ අදහස කුමක්ද?
මෙම රෝග කාරකය ව්යාප්ත වන ආකාරය පිළිබඳව අප සිටින්නේ ගවේශණාත්මක ආස්ථානයකයි. සෞඛ්ය ක්ෂේත්රයේ නිලධාරීන් තම තමන්ගේ අත්දැකීම් සමඟ ප්රකාශ කරන දේ ප්රතික්ෂේප කරනවා නොවෙයි. නවසීලන්තය වගේ රටක් ගතහොත් මුලින් ප්රකාශ කළේ කොරෝනා නැති රටක් කියලයි. එහෙත් එසේ ප්රකාශයට පත් කොට එක් සතියකින් නවසීලන්තයේ ප්රතිරූපය සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කරමින් කොවිඩ් වසංගතය ව්යාප්ත වුණා. ඒක වුණේ ගිය අවුරුද්දේ. සියල්ල වෙනස් වෙන්න ගියේ එකම සතියක් පමණයි. මේ වෛරසය, මනුෂ්යා සමඟ කරන ගනුදෙනුව නිශ්චිතවම අපට කියන්න බැහැ. දැනටත් ඒ පිළිබඳව විද්වතුන්, විශේෂඥවරුන් අධ්යයනය කරනවා.
තත්ත්වය එසේ වුවත් මේ වන විට ලංකාව සාමාන්ය ජීවිත ගතකරන මිනිස්සු සිටින රටක් බවට පත්වෙලා තිබෙනවා. ලෝකයේ කොවිඩ් හොඳින් පරිපාලනය කරන ලද රටවල් දහය අතරට අප ඇතුළත් වෙලා තිබෙනවා. එම වාර්තාවන් අපට පගාව දීලා හෝ, බලපෑම් කරලා ජාත්යන්තරයෙන් ලබාගන්න බැහැ. පවතින වසංගත තත්ත්වය තුළ ලාංකික අපට කටුක අත්දැකීම් තිබෙන්න පුළුවන්. සෑම ක්ෂේත්රයකම කිසියම් මන්දගාමී බවක් අත්දුටුවත් අප ලෝක තත්ත්වයට වඩා උඩින් සිටිනවා. ලංකාවේ රාජ්ය සහ සමාජය අතර වන සමාජ සම්මුතිය මේ වසංගත තත්ත්වය තුළත් පළුඳු වෙලා නැහැ. මන්ත්රීවරයෙක් විදියට මම පසුගිය බ්රහස්පතින්දා කොළඹ මධ්යම තැපැල් කාර්යාලයෙන් ලිපි හයසියයක් තැපැල් කළා. සිකුරාදා නුවරඑළියට යවපු ලිපියක් ඒ පුද්ගලයාට ලැබුණු බව මට දුරකතනයෙන් කතා කොට කිව්වා. ඒ අනුව මේ නව තත්ත්වය තුළදීත් රාජ්ය පරිපාලනය මැනවින් සිදුවනවා. අදට පවතින මේ වසංගතයේ ගැටළු අප ජයගනිමින් සිටිනවා. ලංකාවේ සුද්දවන්ත වූ ස්වර්ගයක් බිහිවෙලා තියෙනවා කියලා මම කියන්නේ නැහැ. ඒ වගේම ලංකාව අසාධ්ය රාජ්යක් හෝ අසමත් රාජ්යක් බවට පත්වෙලා තිබෙනවා කියලත් මා පිළිගන්නේ නැහැ.
රටේ පොදු ජනතාව ජීවන වියදම ඉහළ යාමේ පීඩනයෙන් මිරිකිලා ඉන්නේ. ආණ්ඩුවේ ඒ පිළිබඳ බලධාරීන් නිහඬ පිළිවෙතක සිටින බවක් පේනවා. ඔබට එය දැනෙන්නේ කොහොමද?
අපේ රටේ මේ වන විට ජීවන වියදම ඉතාමත් වැඩි බවට කණස්සල්ලක් තිබෙනවා. රජය ඒ ගැන ජීවන වියදම් කමිටුව, ඒ වගේම මැනිං වෙළඳපල වගේ එළවළු සහ කුළු බඩුවල මිළ ගනන් පිළිබඳව අවධානය යොමු කරමින් සිටිනවා. සාමාන්යයෙන් ලංකාවේ දෛනික ආහාර පද්ධතියට කරවල, උම්බලකඩ වගේ දේවල් පිටරටවලින් ආනයනය කිරීම කොවිඩ් වසංගතයේ පැතිරීමත් සමඟ නතර වුනා. හේතුව තමයි, රටේ ඩොලරයේ වටිනාකම පවත්වාගෙන යාමට තිබෙන ඇඟළුම් කර්මාන්තය, තේ කර්මාන්තය වගේ කර්මාන්ත තවදුරටත් පැවතුනත්, මෙම ව්යවසනය හේතුවෙන් රටට ලැබෙන විදේශ විනිමය ඩොලර් බිලියන පහකට ආසන්න 4.8ක් වගේ ප්රමාණයක් අපට සහමුලින්ම නැති වුණා. මේ නිසා රටේ ඩොලර් සංචිත රැක ගැනීමේ අභිප්රායෙන් අපි ආනයනය යම්කිසි ප්රමාණයකින් සීමාවට ලක් කළා. එහිදී කවුරුත් දන්නවා අමු කහ ආනයනය සම්පූර්ණයෙන්ම නවතා දැමුවා. මේ තත්ත්වය තුළ මේ ආහාර ද්රව්යයන්හි මිල ගණන් ඉහළ ගියා.
අමු කහ සහ කහ කුඩු වෙනුවෙන් ලංකාව ඉන්දියාවට, ඉන්දියානු රුපියල් මිලියන පන්සියයක් පමණ වාර්ෂිකව වියදම් කරනවා. ලංකාවේ මුදලින් නම් එය රුපියල් බිලියන 1.5 ක් වෙනවා. කහ ආනයනය නතර කිරීමත් සමඟ රටේ කහ නිෂ්පාදන ගොවිතැන ඇරඹුනා. දැන් කොළඹ සිට දුර පළාතකට ගමන් කිරීමේදී අමු කහ වෙළාමේ යෙදෙන වෙළෙන්දෝ බොහෝ වශයෙන් මඟදී හමු වෙනවා. එසේ වෙළාඳාම් කොට ඉදිරියේදී ඇති වන අතිරික්ත කහ ප්රමාණය රජය මිලදී ගන්නට වැඩපිළිවෙලක් සැකසෙනවා. එහිදී ඒ කහ තොගයත් වෙළදපලට පැමිණීමෙන් පසුව එනම් තවත් මාස දෙකකින් පසුව රටේ කහ මිළ අඩු වීමට නියමිතයි. දැන් අමු කහ අභියෝගය අප ජය ගෙන තිබෙනවා. එය ඇත්තවශයෙන්ම දේශීය ජයග්රහණයක්. මේ ගැන ‘ලංකාවෙන් හමුවන කහ පාට රත්රන්’ ලෙස නම් කරමින් කහ නිෂ්පාදනය ගැන ‘ද ගාඩියන්’ පුවත්පත වරක් ලියා තිබුණා. අප ලැබූ ඒ ජයග්රහණය සුළුකොට තැකිය යුතු නැහැ. අනෙක් අතට ලංකාවට ටයිල් ගෙන්වීම කොවිඩ් වසංගතය පැතිරීමත් සමඟ රජය නතර කළා. ලංකාවේ ටයිල් නිපදවන්නන්ගේ සංගමගේ මගේ සමීපතයෙක් මට පසුගිය කාලයේ කියා තිබුණා දේශීය වශයෙන් ටයිල් නිපදවීමේ උපායයන් දැන් වන විට අධ්යයනය කරමින් සිටින බවක්. දැන් තත්ත්වය ඒ අකාරයට වෙනස් වී තිබෙනවා.
ලංකාවේ ජාතිකභාවය ගැන කතා කරන බොහෝ දෙනෙක් වාර්ගවාදය, ආගම්වාදය ගැන තමයි කතා කළේ. ජාතිකවාදී ආර්ථීකයක් ගැන කිසිවකු අවධානය යොමු කළේ නැහැ. ඇත්තවශයෙන්ම දැන් වන විට රට දැන් තල්ලු වෙමින් තිබෙන්නේ ජාතිකවාදී ආර්ථිකයක් තුළටයි. කොවිඩ් වසංගතයත්, ජනාධිපති ඉදිරිපත් කළ සෞභාග්යයේ දැක්මත් යන සියලු කරුණු එකතු වීමෙන් රට එවන් තත්ත්වයක් තුළට යොමු කරමින් තිබෙනවා. ඒ ගැන අපට සතුටු වෙන්න පුළුවන්.
මේ අතර අතිරික්ත නිශ්පාදනයකට අඩිතාලම දමා ගැනීම යනු ඉතාමත් අගනා දෙයක්. 1948 පටන් ලංකාවට පිටරටවලින් සහල් ආනයනය කරනවා. ලංකාවේ මුලු සහල් ඉල්ලුම සහ ලංකාවේ නිෂ්පාදනය අතර සැපයුම ගත් විට ඒ අතර සහල් මෙට්රික් ටොන් 20 ක් 25 ක් වැනි ලොකු ගැප් එකක් තිබෙනවා. මේ අතිරික්ත වුවමනාවට සහල් දශක ගණනාවක් තිස්සේ පිටරටවලින් ආනයනය කරනවා. නිරන්තරයෙන් සිදු වන සහල් මිල වැඩිවීමට මෙම ආනයනය ඍජුවම බලපානවා. 2019 වසරේදී මාගේ මැදිහත්වීමෙන් නැගෙනහිර පළාතේ කුඹුරු අක්කර 5000 ක් වී ගොවිතැන් කරමින් සිටි ඉඩම් ප්රමාණය අක්කර 20,000 ක් දක්වා පුළුල් කළා. එහෙම කළේ ජල කළමනාකරණය මැනවින් සිදු කිරීමෙනුයි. වී ගොවීන් ඉල්ලන්ගේ නියමිත වෙලාවට වතුර සහ පොහොර ප්රමාණය පමණයි. එය අපට ඔවුන්ට ලබා දෙන්නට හැක්වෙනවානම් රටට සහල් ආනයනයත් නතර කළ හැකියි.
දැන් ලෝකයේ බොහෝ රටවල කොවිඩ් එන්නත නිෂ්පාදනයට අතගසා තිබෙනවා. මෙම වසංගත තත්ත්වය තුළදීත්, ඉන්දියාවේ නිපදවන කොවිඩ් එන්නත ලංකාවේ නිපදවීමට අවස්ථාව අප ඉන්දියාවෙන් ඉල්ලා තිබෙනවා. ඒ සඳහා ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ අනුමැතිය මූලිකවම අවශ්යයයි. ලංකාවට, ඉදිරියේදී ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයෙන් සහ ඉන්දියාවෙනුත් කොවිඩ් එන්නතේ කෝටා එකක් ලැබීමට නියමිතයි. මේ අතර අපට ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ අනුමැතියෙන් ඉන්දියාවෙන් දැනුම ලබාගෙන එන්නත නිපදවීමට රට තුළ අවස්ථාව ලැබුනොත්, ලංකාව වැඩියෙන්ම එන්නත් ලබා ගත් රට බවට ඉදිරියේදී පත්කරන්න පුළුවන් වෙනවා. එසේ එන්නත්කරණය සාර්ථක කර ගැනීමෙන් 2020 වසරේදී අපේ රටට ඩොලර් බිලියන 15 ක පමණ විදේශ විනිමට රටට ලබාගත හැකි වනවා. ඒ තත්ත්වය උදාකර ගැනීම වෙනුවෙන් අප වැඩ කරමින් සිටිනවා.
රටේ පරිසරය විනාශයක් සිදු වන බව කියමින් සමාජ මාධ්ය විශාල ප්රචාරණ ව්යාපාරයක යෙදී සිටිනවා. ඒ ගැන ඔබගේ අවධානය යොමුව තිබෙනවාද?
පරිසර විනාශය පිළිබදව සමාජ මාධ්යයන් තුළ කුමන දේ කතා කළත් අපට අවශ්යය වන්නේ මානව කේන්ද්රීය ආකාරයේ ඉදිරි ගමනක්. යහපත් මිනිසා සහ යහපත් ගැහැණිය ජීවත් වන සමාජයක සතා සීපාවා, ගහ කොළ ගස් ගල් විනාශ වන්නේ නැහැ. ඒවා යහපත් ආකාරයෙන් පවතිනවා. මේ ශිෂ්ටාචාරය තුළදී මිනිසා නම් සත්වයා සුවිශේෂීයි. මේ අවස්ථාවේදී අප යුරෝපය විසින් අපට යෝජනා කරන මාදිලි පිළිබදව ප්රවේශම් විය යුතුයි. අසූව දශකයේදී යුරෝපය අප වැනි රටවලට ආවේ දුප්පත්කම මැඬලීමට උදව් කිරීමටයි. පසුව මානව හිමිකම් කියල ලේබලය අරගෙන යුරෝපය දුප්පත් රටවල් අප වෙත ආවා. දැන් වන විට පාරිසරික සංවේදීතාවය ගැන කතා කරමින් එමින් තිබෙනවා. ගෝලීය වශවෙන් පරිසර විනාශය ගැන කතා කළොත්, කාර්මීකරණය හේතුවෙන් ගෝලීය සොබා පරිසරය මුළුමලින්ම විනාශ කළේ යුරෝපයමයි. ඇත්තවශයෙන්ම අප මේ පෘථිවියේ භාරකරුවන් පමණයි. අප එහි අයිතිකරුවන් නොවෙයි. එදා අපේ සමාජයේ ගොවිතැන් කරද්දී ගොවියා කුරුල්ලන්ටත් කොටසක් ඉතිරි කළා. කුරුල්ලෝත් ජීවත් විය යුතුයි කියලා ඔවුන් එදා කල්පනා කළා. අප දැන් හසුවිය යුතු නැහැ යුරෝපය අප මත පටවන වාදයන් තුළ. අප කටයුතු කළ යුත්තේ අපේ රාජ්ය ශක්තිමත් වන ආකාරයටයි.
මෙවර 73 වන නිදහස් සමරු උළෙලේදී ජාතික ගීය සිංහලෙන් පමණක් ගායනා කිරීමට තීන්දු කර ඇති බව කියැවෙනවා. ඔබ ඊට එකඟද?
එය ඉතාමත් සංවේදී කාරණයක්. මේ ආණ්ඩුව බලයට ආවේ සිංහල බෞද්ධ ඡන්දවලින්. මේ ආකාරයෙන් ප්රාථමික ලක්ෂණ විදහා දැක්වීමට ආණ්ඩුවට එනයින් සිදු වෙනවා. මම සිංහල භාෂාව ඉගන ගත්තේ බෞද්ධ භික්ෂුවකගෙනුයි. ලංකාවේ ග්රාමීය වශයෙන් සිංහල බෞද්ධ ගමකට ගියොත් ඔවුන් කිසිවිටෙකත් විරුද්ධ වන්නේ නැහැ, ජාතික නිදහස් දිනයේදී දෙමළ භාෂාවෙන් ජාතිය ගීය ගායනා කරනවාට. මෙහි තිබෙන්නේ නාගරික දෘෂ්ඨියක් පමණයි. දෙමළ ජාතිකයිනුත් ‘නමෝ නමෝ මාතා’ කියල ගන්නේ මේ රටටමයි. වෙනත් රටකට නොවෙයි. දෙමළ කෙනෙකුට තමන්ගේ භාෂාවෙන් එය ගැයීමට ඉඩ ප්රස්ථාව ලබාදිය යුතුයි. මේ අවස්ථාවේ එසේ නොකිරීමට කටයුතු කරන්නේ නාගරික වශයෙන් ජීවත් වන සුළු පිරිසකගේ වුවමනාව නිසායි. එය ඉදිරියේදී වෙනස් වෙයි කියලා මා අපේක්ෂා කරනවා.
– anidda